Q&R plus popular

Que diabolo es interlingua?
Avante toto, in le stylo del Oculo, nos dice lo que Interlingua NON ES:

...un practica erotic moderate (anque si plure de nos ha nihil contra isto)
...le penose experientia que on essaya serrante le proprie lingua inter le dentes
...un sorta de "piercing" (ornamento perforante) que provoca plure enoios de sanitate
...le lingua parlate ante le turre de Babel (quando un certe Zamenhof initiava parlar Esperanto, causante le confusion del linguas)
...le lingua que le nord-americanos va parlar intra 50 annos (omne sape que illes va parlar Espaniol¹)
...un lingua fabricate in laboratorio
...le substituto del Anglese
...un association que organisa excambios cultural de studentes de paises diverse²
Post haber disembarassate le campo de iste equivocos periculose, vos ha probabilmente le sensation de saper le mesmo que antea in re Interlingua: nulle timor, nos pote disvelar de plus.

Le revelationes del Oculo
(suspense...tension...anxietate...un organo remote produce un musica inquietante)³

Interlingua plus que un lingua es un constatation: le vocabulario commun del linguas occidental pote functionar como un lingua franca. Le nomine de iste lingua es Interlingua.

Interlingua es un lingua...

...auxiliar
...appertinente a nemo
...ponte
..quasi-neutre
...que consente de dicer lo que on vole, anque si il es melio esser caute quia illo es comprensibile sin studio anterior.

Esque il non ancora suffice a vos?
(Vos es sin dubita un pauc insistente)

Le scopo principal de Interlingua es le comprensibilitate immediate (sin o al plus con pauc studio) per un auditorio de occidentalophones.

Non fabricate in laboratorio -- Interlingua non es un lingua artificialmente fabricate secundo preferentias particular de un sol persona o de un gruppo isolate de individuos. Le linguas occidental ha un fonte commun, e isto es particularmente evidente in lor vocabulario. Illo ha su origines in le linguas latin e grec, que deveniva tanto importante pro le cultura, primarimente in Europa ma postea anque in le mundo integre.

Per 25 annos alcun linguistas experte studiava profundemente le elementos commun in le linguas principal europee, elaborante certe principios pro le selection e le forma del parolas in Interlingua.

Le principios fundamental es:

Un parola es adoptate in Interlingua si illo es commun a al minus tres del linguas anglese, francese, espaniol, portugese, italian e - in certe casos - german e russe. Le forma standardisate de un parola debe esser maximalmente conforme al linguas mentionate, i.e. apparer como le "denominator commun" del vocabulos e elementos in le linguas fonte.
Le composition del grammatica e syntaxe es determinate per le collection de regulas e structuras in le linguas de base producente le systema le plus simple que es possibile pro possibilisar le uso del vocabulario in un lingua coherente. Pro exemplo, isto significa le exclusion de varie particularitates e formas specific del linguas constituente, ergo nulle generes grammatical, nulle declinationes e nulle conjugationes irregular de verbos;
ni le vocabulario ni le grammatica o syntaxe de Interlingua es fixe, ma illos seque le evolution del linguas fonte. In le ultime 30 annos plus que 20000 vocabulos nove entrava in le vocabulario de Interlingua.

Le avantages es:

*Pro personas qui es familiar con le vocabulario pan-occidental, Interlingua es comprensibile a prime vista;

*per un texto in Interlingua on pote attinger un vaste pubblico multinational cultivate.

*Interlingua offere un utile introduction al tresor universal del vocabulos scientific, technic e cultural, quia illo affronta scientificamente le mesme problema de communication que le scientistas o le homines de litteras e cultura europee habeva in le passato.

*Illo anque facilita le studio de linguas romanic. Interlingua es in effecto un profitabile factor supplementari in studios linguistic. Le internationalitate del vocabulario e le simplicitate del grammatica pone tosto le cognoscitor de Interlingua in le position de un active usator de Espaniol, Francese, Italiano,. Portugese, Romaniano.

*Interlingua es le sol lingua "politicamente correcte" quando alcun personas de linguas occidental diverse debatte themas delicate, pro exemplo un contracto o un conflicto de opinion o un litigio.

Notas
¹ secundo altere scientistas, illes va parlar Chinese; ma tote le scientistas, particularmente illes del Regno Unite, es de accordo que le nord-americanos jammais parlava Anglese.

² anque si isto poterea esser un bon idea pro financiar nostre movimento

³ subtitulo a cura del section Atmospheras del Oculo

Edited by Angell Cherubini - 12/3/2011, 13:32

Proque interlingua de IALA esseva create circa un vocabulario de parolas international?

Post profunde studios e plure experimentos, le linguistas experte de I.A.L.A comprendeva que:

un compromisso inter le cinque major linguas international de ille epocha (Esperanto, Nov-Esperanto, Ido, Occidental, Latino sine flexione) non esseva possibile, ni alcuno de iste linguas esseva clarmente superior al alteres.
non es possibile realisar ulle lingua universal, illo es, un lingua mundial que ha in equal consideration tote le linguas human.
crear un nove lingua es superflue. Plure linguas international jam existeva in le stato latente, e in particular lo que existe desde plus de 2000 annos in le strato superior del linguas occidental. Tal lingua esseva non cognite usque al die que le latino se subdivideva in su varie dialectos e in le linguas neolatin. Su developpamento in aereas geographic for de Europa (America, Australia, Asia, super toto), le uso de teminos scientific e technologic e le contribution del Ecclesia Catholic con le uso del latino, rende le terminologia greco-latin de facto, un dato commun international.

Esque il ha hodie un organisation que se occupa del diffusion de Interlingua in le mundo?

Si, su nomine es UMI (Union Mundial pro Interlingua) e illo esseva fundate durante le prime congresso de interlingua in Tours, Francia, in julio 1955 post le fin de IALA. Le sito official del UMI es www.interlingua.com. Durante le annos subsequente un serie de nove organisationes national esseva establite in Svedia, Finlandia, Danmark, Francia, Suissa, Romania, Brasil, Argentina, Italia etc.

Quando Interlingua ha essite create?

Interlingua esseva create duo vices!

Le prime vice esseva in le 1908, quando le Akademi Internasional de Lingu Universal decideva de nominar le Prof. Giuseppe Peano como su Director e de adoptar su Latino sine Flexione (LSF) como proprie lingua official. Le Prof. Peano mutava alora le nomine del Akademi in Academia pro Interlingua, quia interlingua esseva un nomine alternative del LSF.

Le seconde vice occurreva in le 1946, quando le professores Martinet e J.P. Vinay de IALA preparava un questionario de 127 questiones in anglese e francese que illes distribueva a expertos in varie paises pro saper lor commentos super le variantes proponite in le General Report de 1945. Tres variantes esseva offerite pro commento, un modello naturalistic componite de parolas e tractos grammatic realmente in uso international in le linguas del mundo e duo modellos presentate in le Reporto General con le nomines Schematic E e Schematic K, omnes presentate como variantes possibile del interlingua fundamental. Pro le prime vice on dava al lingua proponite le nomine de interlingua.

Le anno sequente, 1947, IALA habeva elaborate un quarte variante e habeva modificate le altere tres. Il habeva dunque quatro variantes pro studiar - C, K, M, e P, characterisate per lor grado de proximitate al schematismo o naturalismo. Le variantes schematic esseva C e K, le variantes naturalistic M e P. Le nove variante presentate pro consideration esseva M, que pareva post le Reporto General. Le nove variante habeva le tempores passate terminante in -ava, -eva e -iva, e le infinitivos terminante in -ar, -er e -ir; le substantivos e le participios habeva nulle -e final, e dunque illo esseva multo simile al variante C. Iste quatro variantes esseva inviate a 3.000 personas appropriate in varie paises e esseva utilisate como le base de un sondage de opiniones demandante le variante preferite. Includite con le variantes il habeva un explication del plure argumentos in justification de cata variante.

Le resultatos del sondage monstrava un rejection decisive del variante K, le variante extrememente schematic, lo que constitueva un rejection additional del linguas del typo esperanto/ido. Il habeva un preferentia definite pro variantes P e M, le modellos naturalistic, un tendentia que habeva monstrate se depost 1922 in Geneva. Variante C, un modello minus schematic que K, habeva minus de partisanos que P e M, le modellos naturalistic. Le parlatores anglo-saxone e non-romance generalmente prefereva le variante P, le variante elaborate plus o minus per dr. Gode, qui esseva german per nascentia e american per selection, e le franceses prefereva le variante M, le modello favorite e offerite per dr. Martinet, un francese. Le franceses monstrava anque un tendentia verso le variante C, que esseva plus proxime al M que al P. Dunque, le solution pareva esser un compromisso inter le P de Gode, le M de Martinet, e le variante C, lassante foras de consideration le variante K, le forma preferite per sra. Morris, le esperantista.

in 1948 dr. Gode deveniva Director de IALA, e ille tosto se poneva con su equipa a producer le lingua final, que combinava le optime characteristicas del variantes P e M, e a producer un grammatica e un dictionario, utilisante le resultatos de lor vinti-quatro annos de recerca in linguistica comparative e pedagogia linguistic. Iste obra es note como "interlingua de IALA".

Esque il ha un committee que decide qual es bon interlingua e qual no?

No, il non existe tal committee e il non pote exister si vos considera le premissas del projecto IALA. Como nos dice sovente, "in interlingua il non ha Papa". Ma il ha plure gruppos de sustentores de interlingua qui debatte cata uno die in le Rete al fin de actualisar le vocabulario e le normas grammatical secun le evolution del lexico international e del linguas fonte. Le gruppos plus famose es le collateralista e le Academia pro Interlingua.